Coğrafi işaretli 'Yalova Kivisi' hasadı Altınova ilçesinde coşkulu bir törenle gerçekleştirildi. Törene Yalova Valisi Dr. Hülya Kaya, İl Müdürümüz Mustafa İlmeç, Altınova Belediye Başkanı Yasemin Fazlaca, il protokolü ve üreticiler katıldı.
Törenin açılış konuşmasını yapan bahçe sahibi İbrahim Çelik katılımcılara hoş geldiniz diyerek katılımlarından dolayı teşekkür etti.
İl Müdürümüz Mustafa İlmeç ise yaptığı konuşmada şunları söyledi; “Ülkemizde ilk defa 1988 yılında Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü uzmanların koordinatörlüğünde Kivi çalışmaları başlamış olup ilk Kivi Bahçesi 1991 yılında Altınova ilçesi Subaşı Beldesinde kurulmuştur.
FAO verilerine göre dünya kivi üretiminin %70'i Türkiye ile aynı kuşakta olan ülkelerden gerçekleşmektedir. Dünya'da 2,8 Milyon Dekar alanda kivi yetiştirilirken 4,5 Milyon Ton meyve elde edilmektedir. Çin gerek üretim alanı ve gerekse üretim miktarı bakımından kivi üretiminde ilk sırada yer almaktadır. Ülkemiz dünya kivi üretiminde gerek üretim alanı ve gerekse üretim miktarı bakımından 7. sırada bulunmaktadır.
Türkiye'de 2024 yılı itibari ile 41.983 da alanda 92.249 ton kivi üretilmiştir. İlimiz, 775 üretici ile 5.420 dekar alanda 14.384 ton üretim ile tek başına ülke üretiminin %15,1'ini karşılamıştır. Özellikle 2017-2023 yılları arasındaki son 8 yılda İlimizin Kivi üretim alanında %19'luk artış yaşanmış olsa da ilimizdeki arazi değerlerinin aşırı artması nedeniyle üreticilerimiz Çanakkale, Bursa (Orhangazi ve İznik), Balıkesir (Gönen) illerinde Kivi bahçesi tesisi kurmuş olup halen bu illerde yatırımlarını sürdürmektedir. Bu nedenle Yalova Kivi üreticileri Türkiye Kivi üretiminin yaklaşık %50'si oranında üretimi ellerinde tutmaktadırlar.
Ticari değeri olan birçok kivi türü olmasına rağmen “Hayward" çeşidi, yüksek verimi ve kalitesi için tercih edilen, uzun depolama ömrüne sahip olması, satış ve pazarlama sorunları yaşanmaması, geç olgunlaşarak piyasaya geç sunulmasından dolayı diğer çeşit kivi meyvelerine göre avantajlı durumdadır. İlimizde de bu kivi çeşidi ile üretim yapılmaktadır.
Son yıllarda kivi tarımında etkili olmaya başlayan kivi kök çürüklüğü hastalığı ve kahverengi kokarca zararlısı ile birlikte ekstrem iklimsel koşullar nedeniyle 2023-2024 yıllarında kivi üretiminde önceki yıllara göre %27 civarında rekolte kaybı yaşanmıştır.
2025 yılında yaklaşık bin dekara ulaşan üretim alanı kaybına rağmen 20 Bin ton rekolte beklentimiz mevcuttur.
Kivi Üretimini Geliştirme Çalışmalarımız
İlimiz için stratejik öneme sahip olan kivi üretimine yönelik olarak 2016-2023 yılları arasında Bakanlığımız ve Yalova İl Özel İdaresi desteğiyle uygulanan projeler aracılığıyla 205 üreticimize destek sağlanmış, 326 Dekar yeni bahçe tesisi yapılmış olup, uygulanan tüm projeler için 2 Milyon TL kamu hibe desteği sağlanmıştır.
Kivinin ilimizde üretiminin artması ile bağlantılı olarak yüksek kapasiteli soğuk hava depoları yapımı hızlanmıştır. Bu soğuk hava depolarının 10'u aktif olarak yaklaşık 60 Bin ton/yıl ürün depolamaktadır. Soğuk hava depolarının yapımı için Bakanlığımızın Kırsal Kalkınma yatırımlarını destekleme programından 8,8 Milyon TL destekleme yapılmıştır.
Kivi Dış Ticareti
Ülkemizin tarımsal ihraç ürünlerinden birisi olan kivinin TÜİK verilerine göre 2024 yılında ihracat değeri 7.230 Ton ile yaklaşık 8.413.753 $ olarak gerçekleşmiştir. 47 ülkeye ihraç edilmekte olan kivi en fazla Rusya'ya ihraç edilmiştir. İhracatın büyük bir kısmı ilimizden karşılanan kivi meyvesinin önceki yıla göre ihracat miktarında %2,8 artış meydana gelmiştir.
İthal edilen kivi miktarı ise 3.361 Ton olarak gerçekleşmiştir. 4 ülkeden gerçekleştirilen kivi ithalatının çok büyük bir kısmı İran'dan gerçekleşmektedir.
Yalova Kivisi Coğrafi İşareti
Yalova ilinin tarımsal ürünleri arasında coğrafi işaretli olarak “Yalova Aronyası", “Yalova Kivisi" ve “Yalova Kestane Balı" olmak üzere 3 ürün yer almaktadır.
İlimizin prestij ürünü olan kivi meyvesinin Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'nde yapılan analizleri neticesinde kivi meyvesinin Yalova'nın ekolojik koşullarında meyve ağırlığı ve iriliği bakımından farklılaştığı ve soğuk depolamada kalitesinden kaybetmeden daha az ağırlık kaybına uğradığı tespit edilmiştir. Bu özellikleri Yalova Kivisi üreticisi ve satıcısı için karlı bir tarımsal ürün olmasının yanı sıra kalitesiyle de tüketiciler için özel bir tercih sebebi haline gelmiştir.
Yalova İlinin Tarım Kültüründe Kivinin Yeri
Yalova Kivisi yetiştiriciliği ilimizde profesyonel bir şekilde yapılmaktadır ve ilimiz en önemli kivi üretim merkezidir. Kivi, ilimizin bulunduğu coğrafyanın ekolojik özellikleri ve beşeri unsurlarıyla ticari özelliklerini kazanırken diğer bir yandan da ilimizin tarım kültürünü etkilemiş; bunun sonucu olarak da Yalova Kivisi zirai, ticari, akademik ve kültürel bir öğe haline gelmiştir.
2012 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından organize edilen ve Yalova Valiliği tarafından desteklenen “1.Uluslararası Kivi Çalıştayı" ile ilimizdeki en önemli kivi üretim havzası olan Subaşı Beldesinde “Yalova Kivisi Festivali" bu akademik ve kültürel öğelere birer örnektir.
Kivi, ilimizin bulunduğu coğrafyanın ekolojik özellikleri ve beşeri unsurlarıyla ticari özelliklerini kazanırken diğer bir yandan da ilimizin tarım kültürünü etkilemiş; bunun sonucu olarak da kivi üretim geleneğinin gelişmesinde ve sürdürülebilirliğin sağlanmasında etkili olan kültürel etkinliklerin, tarımsal yenilik ve akademik çalışmaların yürütüldüğü ilimizde Yalova Kivisi zirai, ticari, akademik ve kültürel bir öğe haline gelmiş ve bugün burada bulunan tüm paydaşları bir araya getirmiştir.
2025 yılı Kivi hasadının bereketli ve üreticilerimiz için kazançlı olması dileklerimle bugün hasat için bizleri bahçesine davet eden İbrahim ÇELİK beye, ev sahipliği yapan Altınova Belediyesine ve siz değerli katılımcılara teşekkür ediyor, saygılarımı sunuyorum" dedi.
Altınova Belediye Başkanı Yasemin Fazlaca ise konuşmasında kivinin ilçedeki tarihçesinden bahsetti ve “Coğrafi işaretli Yalova Kivisinin ülkede ve uluslararası pazarda adını gururla duyurmaktadır" dedi. Başkan Fazlaca hasadın bol ve bereketli olmasını temenni etti.
Yalova İl Genel Meclisi Başkanı Hasan Soygüzel de Yalova İl Genel Meclisi olarak tarımsal faaliyetlere her zaman destek olduklarını vurguladı.
Yalova Valisi Dr. Hülya Kaya ise 'Yalova'nın ne ile anıldığını sorsanız herkes kivi der' diyerek sözlerine başladığı konuşmasını şu sözlerle sürdürdü: “Bu verimli topraklarda çok güzel cinslerde kivi yetiştiriliyor. Yalova İl Tarım ve Orman Müdürlüğümüz ve Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü çalışmalarıyla yurt dışına kivi ihraç eden bir şehiriz. Coğrafi işaretini aldığımız, en çok gelir elde ettiğimiz bir meyve elde etmiş olduk. Dünyada kuraklık sıkıntısının yaşandığı süreçte en çok su tüketen tarım ürünü kiviyi yetiştirirken vahşi sulamayı değil damlama sulamayı tercih etmeliyiz. Yalova sanayi kenti midir tarım kenti midir diye hep tartışıyoruz. Altınova ilçemiz hem sanayi kenti hem de tarım kenti olmuş durumda. Sanayi de tarım da vazgeçemediğimiz alanlardan birisi bu yüzden her ikisini de dengeli ve doğru planlamayla destekleyerek sürdürmeliyiz. Bütün çiftçilerimize teşekkür ediyorum. Ürününüz bol, kazancınız bereketli olsun. Rabbim işinizi, gücünüzü rast getirsin.
Konuşmaların ardından Altınova Belediye Başkanı Yasemin Fazlaca Yalova Valisi Dr. Hülya Kaya'ya hediye takdim etti. Folklor gösterisinin ardından günün anısına kividen yapılmış pasta protokol mensupları tarafından kesildi ve Yalova Müftüsü İlyas Yılmaztürk tarafından gerçekleştirilen hasat duasının ardından Yalova Valisi Dr. Hülya Kaya ve katılımcılar tarafından kivi hasadı yapıldı.